Ngày 03 tháng 02 năm 2023, Trần Hạo đã bình luận về một sự kiện với tổng cộng 14 nhận xét và hơn 48.629 lượt đọc. Nostr là một giao thức đơn giản nhưng mạnh mẽ, được thiết kế để tạo ra một mạng xã hội phi tập trung. Giao shbet love thức này sử dụng các relay (máy chủ chuyển tiếp) và client (ứng dụng khách) để truyền tải thông tin giữa người dùng mà không cần đăng ký tài khoản. Thay vào đó, mỗi người dùng chỉ cần có một cặp khóa công khai/tư nhân.
- Client và Relay: Client là phần mềm mà người dùng tương tác trực tiếp, còn relay là máy chủ chuyển tiếp thông tin.
- Người dùng không cần đăng ký tài khoản, họ chỉ cần tạo một cặp khóa công khai/tư nhân. Sau đó, họ có thể gửi thông điệp đã được ký số tới nhiều relay khác nhau.
- Những người theo dõi có thể nhận thông điệp từ các relay mà họ đang đăng ký.
Tổng quan kỹ thuật
Nostr hoạt động dựa trên WebSocket và JSON với các lệnh chính:
EVENT
: Dùng để gửi sự kiện (ví dụ: đăng bài, xóa bài, tạo kênh).REQ
: Yêu cầu tìm kiếm hoặc đăng ký cập nhật sự kiện từ relay.CLOSE
: Ngừng đăng ký một yêu cầu cụ thể.- Relay cũng có thể gửi phản hồi đến client bằng các lệnh
EVENT
vàNOTICE
.
Các loại sự kiện phổ biến đỏ 99 vip bao gồm:
set_metadata
(thiết lập thông tin cá nhân)text_note
(đăng nội dung văn bản)recommend_server
(khuyến nghị relay mới)
Đối phó kiểm duyệt mạng
Giao thức Nostr cung cấp khả năng chống lại kiểm duyệt nhờ vào tính chất phi tập trung của nó:
- Danh tính người dùng được xác thực qua chữ ký kỹ thuật số, vì vậy tài khoản không thể bị xóa nếu bạn vẫn giữ khóa riêng tư.
- Bất kỳ ai cũng có thể vận hành relay, điều này làm giảm khả năng kiểm soát toàn bộ hệ thống bởi một tổ chức duy nhất.
- Bạn có thể dễ dàng di chuyển dữ liệu sang relay khác nếu relay hiện tại gặp vấn đề.
- Thông điệp được gửi đồng thời đến nhiều relay, giúp đảm bảo rằng luôn có ít nhất một nơi lưu trữ thông tin.
- Mỗi relay có thể tự đặt quy tắc riêng, dẫn đến việc không tồn tại quy định kiểm duyệt toàn cầu.
- Nếu tất cả relay đều từ chối bạn, bạn vẫn có thể tự tạo relay riêng và chia sẻ URL với những người quen.
Kiến trúc này gợi nhớ đến cấu trúc Internet nói chung, chẳng hạn như hệ thống DNS hay email. Cũng giống như email, việc kiểm duyệt trở nên khó khăn hơn do tính chất phân tán và phi tập trung.
Đối phó spam và kẻ lừa đảo
Một trong những thách thức lớn của mạng xã hội phi tập trung là làm sao để ngăn chặn spam và các hành vi xấu mà không cần đến cơ chế khóa tài khoản. Một giải pháp được đề xuất là sử dụng Bitcoin Lightning Network để yêu cầu thanh toán nhỏ khi gửi tin nhắn riêng tư hoặc đăng bài. Tuy nhiên, cách tiếp cận này có thể gây bất tiện cho người dùng chân chính.
Một số ý tưởng khác để xử lý spam bao gồm:
- Cho phép người dùng thêm vào danh sách đen.
- Xây dựng danh sách đen chung do cộng đồng duy trì.
- Áp dụng thuật toán lọc spam tự động.
- Yêu cầu chứng minh công việc (Proof of Work) trước khi gửi thông điệp.
Tuy nhiên, không có giải pháp nào hoàn hảo, giống như trường hợp của email, nơi mà spam vẫn tồn tại dù đã có nhiều biện pháp đối phó.
Hiểu về kiểm duyệt
Cuối cùng, chúng ta cần hiểu rằng kiểm duyệt là điều không thể tránh khỏi trong mọi hệ thống. Mục tiêu không phải là loại bỏ hoàn toàn kiểm duyệt, mà là xây dựng một quy trình công bằng, minh bạch và dân chủ. Điều này có thể học hỏi từ mô hình quản trị của các tổ chức mã nguồn mở:
- Người dùng đóng góp ý kiến và báo cáo lỗi.
- Người đóng góp tích cực có thể trở thành committer với quyền truy cập mã nguồn.
- Các committer được bầu chọn vào ủy ban quản lý dự án (PMC).
- Quyết định cuối cùng thuộc về PMC, nhưng tất cả các quyết định đều phải được thảo luận công khai.
Nếu xuất hiện mâu thuẫn về giá trị, cộng đồng có thể chia tách để tạo ra các nhánh độc lập. Điều này đảm bảo rằng mỗi nhóm có thể tự do phát triển theo hướng phù hợp với triết lý của mình.
Kết luận, chỉ có công nghệ thôi là chưa đủ để tạo ra một hệ thống bền vững. Cần phải có một cộng đồng lành mạnh và quy trình quản trị minh bạch để duy trì chất lượng và hiệu quả của hệ thống.